WPL 3

Kennismakingsgesprek
Ruim voor de start van je stage ontvang je via Bureau Extern de gegevens van de stageschool. Vervolgens neem je zelf contact op om een kennismakingsgesprek te plannen. Tijdens dit gesprek ontmoet je jouw begeleider(s) en ontdek je hoe er op school gewerkt wordt. Daarnaast wissel je praktische informatie uit over je werkdagen en de klassen aan wie je gaat lesgeven en bespreek je vragen als:

• Wat zijn je ervaringen in eerdere stages?
• Wat verwacht je van deze stage?
• Welke vorm van begeleiding past bij jou?
• Welke evaluatiemomenten horen daarbij?
• Welke informatie is verder belangrijk om te delen?

Voorbereiding
Als voorbereiding op het kennismakingsgesprek denk je na over wie jij bent als student, je professionele identiteit en welke ondersteuningsbehoefte je hebt. Een handig hulpmiddel hierbij is eventueel deze lijst met thema’s waarvoor in de begeleiding aandacht is. Als je deze lijst invult, kan je begeleider zo goed mogelijk aansluiten op jouw ondersteuningsbehoefte. Niks is goed of fout, en misschien verandert het beeld nog, de komende tijd. Zie de lijst als een uitgangspunt om passende begeleiding op te starten.

Heb je de lijst ingevuld? Deel deze dan met je werkplekbegeleider. En denk voor het kennismakingsgesprek verder na over de volgende vragen:

• Wat zijn de belangrijkste 3 aandachtspunten voor mij?
• Wat zegt dit over mij als lerende?
• Wat vraagt dit van mijn begeleider?
• Hoe zou begeleiding eruitzien?
• Hoe maak ik mijn behoefte in begeleiding kenbaar? En aan wie?

Oriëntatiefase
Je stage begint met de oriëntatiefase. Tot aan het startgesprek in week 2 of 3 oriënteer je je op wat de stageschool te bieden heeft. Daarbij stel je je proactief en onderzoekend op. Je beantwoordt vragen als:

• Wat is de visie van de school?
• Hoe herken je de visie van de school in de dagelijkse lespraktijk?
• Hoe ziet de doelgroep eruit?
• Hoe vindt er samenwerking plaats tussen collega’s?
• Hoe ziet de organisatie eruit?

Activiteiten
Om de vragen tijdens de oriëntatiefase te beantwoorden kun je verschillende activiteiten ondernemen. Neem daarin vooral zelf initiatief en overleg met je werkplekbegeleider wat mogelijk is. Voorbeelden van activiteiten:

• Een dag meelopen met een docent.
• Een dag meelopen met een klas.
• Een gesprek voeren of een interview houden met een collega.
• Vergaderingen bijwonen.
• Het PTA en/of het team-, zorg- en schoolplan bestuderen.
• Met medestudenten van je opleiding overleggen.

Groeidossier voorbereiden
Jouw ontwikkeling tijdens je stage maak je zichtbaar in Bulb. Zorg dus dat je groeidossier klaarstaat in Bulb en je al je begeleiders hebt uitgenodigd, zodat zij jouw bevindingen kunnen volgen.

Startgesprek
In de eerste maand van je stage voer je een startgesprek: een gesprek tussen jou, je werkplekbegeleider en iemand van het opleidingsinstituut of de schoolopleider. Tijdens het startgesprek deel je concrete leerdoelen rond je professionele identiteit en ontwikkeling tot vakbekwaam docent. Samen met je begeleiders overleg je over de best mogelijke route en ondersteuning. Het startgesprek duurt ongeveer een half uur.

De centrale vraag in WPL3 is: wie wil ik zijn als leraar? Om daarachter te komen beantwoord je tijdens het startgesprek vragen als:

• Vanuit welke normen en waarden wil ik mijn vak uitoefenen?
• Hoe bepaalt mijn identiteit de uitvoering van mijn vak?
• Welke doelgroep trekt mij het meeste?
• Welke schoolvisie past bij mij?

Voorbereiding
Als voorbereiding op het startgesprek denk je na over de vragen hieronder. De uitkomst verwerk je in een presentatie voor je begeleiders. Bijvoorbeeld een zelfportret in de vorm van een poster of video.

• Hoe zie je jezelf als persoon en als leraar?
• Wat zijn jouw persoonlijke leerdoelen? Op pedagogisch en vakdidactisch gebied én als het gaat om de ontwikkeling van jouw professionele identiteit.
• Hoe ga je het komende lio-jaar aan deze leerdoelen werken?

Vervolg
Zowel de voorbereiding als de verwerking van het startgesprek plaats je in jouw groeidossier. Vervolgens ga je tijdens de stage met je leerdoelen aan de slag. Je professionele ontwikkeling evalueer je in begeleidingsgesprekken en tijdens de tussen- en eindevaluatie. De opbrengsten daarvan houd je bij in je groeidossier, door producten en reflecties op te slaan.

Werkplekbegeleider
Op je stageschool word je gekoppeld aan een werkplekbegeleider (wpb). Hij of zij zorgt ervoor dat jij verkregen inzichten in de praktijk kunt toepassen, op basis van de handleiding voor het begeleiden van voltijdstudenten en deeltijdstudenten.

Je spreekt je wpb minimaal één keer per week, op een vast moment dat jullie samen bepalen. Tijdens die individuele gesprekken reflecteer je samen op jouw persoonlijke leerdoelen, via feedup, feedback en feedforward. Daarnaast stimuleert je wpb jouw onderzoekende houding, door te vragen naar jouw onderzoeksactiviteiten. Aan het einde van je onderzoek treedt hij of zij op als tweede beoordelaar.

Onderzoeksbegeleider
Je krijgt een persoonlijke onderzoeksbegeleider toegewezen op je stageschool. Deze heeft de rol van critical friend, met een focus op reflectie. Hij of zij helpt je bij het formuleren van een onderzoeksvraag en om deze vraag in de context te plaatsen, samen met het team of de sectie. Tijdens de periode van onderzoek bespreken jullie of wat je doet past bij de rode draad van je onderzoek en oplevert wat je had verwacht. Daarnaast geeft de onderzoeksbegeleider feedback tijdens het onderzoeksproces en ondersteunt hij of zij bij de eindreflectie en discussie. Jullie maken samen afspraken over tussentijdse deadlines en inlevermomenten.

Workshops
Tijdens WPL3 organiseren we vijf workshops waar je andere lio’s ontmoet die onderzoek doen. Deze bijeenkomsten bieden je ondersteuning tijdens de verschillende fasen van je onderzoek en zijn een kans om peerfeedback te ontvangen, onder begeleiding van de onderzoekscoördinator. Zo ontwikkel je samen, vanuit meerdere perspectieven. De data van deze workshops vind je in de agenda. Ook als je nog niet gestart bent met je onderzoek, kun je deelnemen aan de sessies.

Leren van elkaar
Sowieso moedigen we elkaar aan om tijdens het werkplekleren andere studenten op te zoeken, het gesprek aan te gaan en bij anderen in de les te kijken. Op je eigen stageschool of op de andere scholen van Passie voor Leren. Een mooie kans om je blik te verbreden en te ontdekken hoe anderen omgaan met situaties uit de onderwijspraktijk. Overleg met je werkplekbegeleider over de mogelijkheden.

Het groeidossier
Het groeidossier is een digitaal ontwikkelportfolio in Bulb: een middel om de ontwikkeling van jou als student zichtbaar te maken. In het groeidossier plaats je een selectie van producten die je ontwikkeling aantonen. Deze producten geven inzicht in uitgevoerde onderwijsactiviteiten, professionele identiteit, manieren van reflectie, leidinggevende kwaliteiten, onderzoekend vermogen, collegialiteit en samenwerking.

Voorbeelden van bewijsstukken:

• producten van leerlingen
• PowerPoint bij een les
• lesvoorbereiding
• uitgewerkte activerende werkvorm
• opzet van een excursie of veldwerk
• reflectieverslagen
• feedback
• een ingevulde vragenlijst zoals VIL, interview of 360-gradenbeoordeling
• een mail van een collega, peer of ouder
• verantwoording met daarin een koppeling naar theorie
• een foto, tekening, stukje film of audio van een betekenisvolle situatie
• een leerwerktaak of ontwikkeltaak
• iets anders…

Beoordeling groeidossier
Het groeidossier wordt niet beoordeeld met een cijfer. Het bijhouden van het dossier is wel een verplicht onderdeel van de opleiding en maakt deel uit van een brede professionele basis.

Goed om te weten
Bekijk ook de webpagina met FAQ over Bulb. Daar lees je meer over zowel de technische als de inhoudelijke kant van het groeidossier. Verder is er een hulpmiddel dat de do’s & don’ts beschrijft en trainingsmateriaal. Die informatie kun je opvragen via e-mail.

Inhoud onderzoek
Tijdens WPL3 voer je een praktijkonderzoek uit op je stageschool. Hiermee richt je je op het beter begrijpen en/of het verbeteren van je eigen lespraktijk. Bijvoorbeeld door een nieuw inzicht in het eigen handelen: individuele professionele ontwikkeling door een kennisgericht praktijkonderzoek. Of via een verbetering van de praktijk(en) binnen de school: schoolontwikkeling door een ontwerponderzoek. Daarnaast is algemene kennisontwikkeling een doel: het opdoen van praktijkkennis die je kunt generaliseren naar andere contexten.

Start
Het onderzoekstraject start meteen aan het begin van je stage. Je bespreekt de mogelijke onderwerpen en werkwijzen met je werkplekbegeleider en je onderzoeksbegeleider. Daarbij krijg je de vrijheid om te kiezen voor een onderwerp en een onderzoeksvorm die bij je passen.

Resultaat
De opbrengst van het onderzoek is nieuwe kennis voor jou én de opleidingsschool, in de vorm van een of meerdere beroepsproducten: diensten of producten die je als leraar levert in je dagelijkse werk. Denk aan een lessenreeks, project, toets, adviesrapport, coachtool, rubric, stappenplan, visiedocument, observatie-instrument, gespreksleidraad of leerlijn. Beroepsproducten kunnen zowel (vak)didactisch als pedagogisch van aard zijn.

Afsluiting
Aan het einde van het onderzoeksproces deel je de opbrengst op je stageschool, via een eindpresentatie voor medestudenten, geïnteresseerde collega’s en je beoordelaars: in de meeste gevallen de onderzoeksbegeleider en de werkplekbegeleider. De eindproducten zijn een beroepsproduct en een verantwoordingsverslag. Deze lever je via e-mail in bij de onderzoeksbegeleider en worden beoordeeld via een beoordelingsformulier.

Tussenevaluatie
De tussenevaluatie is een gesprek tussen jou, de werkplekbegeleider of schoolopleider en een vertegenwoordiger van het opleidingsinstituut. Het doel is kijken waar je staat in je ontwikkeling en wat de verwachtingen zijn over het verloop van je stage. Het gesprek vindt plaats halverwege je stage, in principe vlak voor de kerstvakantie of in januari. Het exacte moment bepaal jij, samen met je gesprekspartners.

Aan de hand van jouw persoonlijke leergeschiedenis vertel je wat je hebt geleerd, waar je nu staat en waar je naartoe wil. Vanuit 3 tot 5 cruciale momenten in het verleden kijk je naar het heden. Om vervolgens doelen te stellen voor de toekomst, op korte, langere en lange termijn.

Voorbereiding
Je bereidt je voor op de tussenevaluatie door het ontwerpen van je leergeschiedenis, waarin je 3 tot 5 cruciale leermomenten uitlicht. Het structureren, ordenen, prioriteren en analyseren van jouw leergeschiedenis geeft je houvast om te kijken naar de toekomst. En om na te denken over jouw professionele identiteit: wie wil jij zijn als docent? Daar is geen vast format voor: jouw ontwikkeling is uniek en alleen van jou. Wel raden we je aan om bij het ontwerpen van jouw leergeschiedenis te kijken naar:

• je leerdoelen uit het startgesprek
• je zelfportret
• je bijdragen in Bulb
• de opdracht voorbereiding tussenevaluatie

Het ontwerpen van een leergeschiedenis kan op verschillende manieren, bij voorkeur digitaal. Padlet is een voorbeeld van een handige digitale tool.

Naast het ontwerpen van een leergeschiedenis vul je het formulier tussenevaluatie in. Daarop maak je duidelijk waar je in jouw ogen staat qua ontwikkeling binnen de vier bekwaamheidsgebieden. Het ingevulde formulier deel je met je begeleiders. Jouw werkplekbegeleider vult vervolgens een eigen deel van het formulier in en deelt dit weer met jou, voordat de tussenevaluatie plaatsvindt.

Vervolg
Je krijgt geen cijfer voor de tussenevaluatie, maar ontvangt gerichte feedup, feedback en feedforward van je begeleiders. Het ontwerp van je leergeschiedenis en de opbrengsten van het gesprek verwerk je in je groeidossier in Bulb.

Eindbeoordeling
Aan het einde van je stage vindt de eindbeoordeling plaats: een gesprek tussen jou, je werkplekbegeleider en/of de schoolopleider en een vertegenwoordiger van het opleidingsinstituut. Als je wil, mag je zelf nog andere mensen uitnodigen.

In het gesprek ligt de nadruk op jouw ontwikkeling als docent en je professionele identiteit. Aan de hand van je leergeschiedenis vertel je welke 3 tot 5 momenten voor jou cruciaal waren. Je gesprekspartners stellen vragen, denken mee en zoeken naar kansen voor eigen ontwikkeling of die van de organisatie. Daarbij houdt iedereen zich aan een aantal gesprekscriteria.

Aan het einde van het gesprek ontvang je een eindcijfer voor het totaaltraject, op basis van je vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheden en je professionele basis. Die professionele basis wordt mede bepaald door de indruk die je maakt tijdens de presentatie van je leergeschiedenis.

Voorbereiding
Je bereidt je voor op de eindevaluatie door het aanvullen van je leergeschiedenis, waarin je 3 tot 5 cruciale leermomenten uitlicht. Dat kunnen zowel mislukkingen als glorieuze momenten zijn. Je reflecteert op deze momenten vanuit de volgende perspectieven:

• ingezette kernkwaliteiten
• ingezet netwerk
• betekenis voor je ontwikkeling als leraar tot zover en in de toekomst

Het ontwerpen van een leergeschiedenis kan op verschillende manieren, bij voorkeur digitaal. Padlet is een voorbeeld van een handige digitale tool. We raden je aan om bij het ontwerpen terug te kijken naar je leerdoelen uit de tussenevaluatie en je bijdragen in Bulb.

Beoordeling
Vóór het gesprek beschrijft je werkplekbegeleider jouw ontwikkeling per bekwaamheidsgebied op het beoordelingsformulier en stellen je begeleiders een voorlopig eindcijfer vast. Na het gesprek bepalen je begeleiders het definitieve eindcijfer en ontvang je het beoordelingsformulier met één totaalcijfer voor je vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheden en je professionele basis. Is dat cijfer een 6 of hoger? Dan heb je je stage gehaald!

Is het eindcijfer onvoldoende? Dan heb je wat langer de tijd nodig om jezelf te ontwikkelen. Beschrijf in dat geval in je leergeschiedenis de resultaten uit het eindgesprek, je korte- en langetermijndoelen en de manier waarop je denkt die te gaan bereiken. Je verlengt je leergeschiedenis met een toekomst en verwerkt deze in Bulb.

Het vervolg
Na de eindbeoordeling doe je een beoordelingsverzoek in Handin. Het verslag van het gesprek plaats je samen met je eindbeoordeling op Bulb. Je definitieve eindbeoordeling wordt door je wbp of schoolopleider via mail ingeleverd bij je instituutsopleider. Meer over de procedure vind je in de handleiding werkplekleren.

Evaluatie werkplekleren
Wij vinden het belangrijk om ons werkplekcurriculum systematisch te verbeteren. En jouw mening telt! Via een geanonimiseerde vragenlijst en een groepsgesprek horen we graag hoe jij het werkplekleren hebt ervaren. Van je schoolopleider ontvang je een uitnodiging voor het centrale evaluatiemoment aan het einde van jouw stage.

Uiteraard hoef je niet te wachten tot deze bijeenkomst. Als je eerder jouw feedback wil delen, neem dan contact op met jouw werkplekbegeleider, schoolopleider of instituutsopleider.

Stop je vroegtijdig met je stage? Dan vindt een afsluitend gesprek plaats met je werkplekbegeleider, schoolopleider en instituutsopleider. In dit gesprek kun je feedback geven op het werkplekleren en krijg je de mogelijkheid om de vragenlijst in te vullen.